گفتیم که محاسبه بی ام آی برای اندازه‌گیری میزان چاقی و لاغری افراد به کار می‌رود. البته به وضوح این روش دقیق نیست و خطا دارد که بعدها مفصلا در مورد ایرادات آن صحبت خواهیم کرد. با بهترین جراح لاغری همراه باشید.

با این وجود این شاخص یک درک کلی به شما می‌دهد که آیا بیش از اندازه چاق یا بیش از حد لاغر هستید یا خیر.

مثلا از شما می‌پرسند که فردی با وزن 65 کیلوگرم چاق است یا لاغر. اولین سوال این است که در مقابل چه قدی؟ این وزن برای کسی با قد 1.9 متر خیلی کم و برای شخصی با قد 1.5 متر خیلی زیاد است. برای این که بتوانیم درک درستی میان قد و وزن افراد برقرار کنیم، از شاخص توده بدنی یا محاسبه BMI استفاده می‌کنیم.

این عدد افراد را به چهار دسته تقسیم می‌کند:

• بیش از حد لاغر: کسانی که شاخص کم‌تر از 18.5 داشته باشند بیش از اندازه لاغر هستند.
• نرمال: از 18.5 تا 25 نرمال به حساب می‌آیند.
• اضافه‌وزن: از 25 تا 30 اضافه وزن دارند.
• چاق: از 30 به بالا در این معیار چاق است.

شاخص توده بدنی یا محاسبه BMI برای کودکان

به دو دلیل کودکان و نوجوانان (2 تا 20 سال)نباید از شاخص معمولی برای محاسبه BMI استفاده کنند.

دلیل اول تفاوت بدنی این گروه نسبت به بزرگسالان است. یعنی فردی 15 ساله اگر همان قد و وزن یک فرد 25 ساله را داشته باشد، ممکن است شرایطش با او یکسان نباشد.

دلیل دوم حساسیت بالای کودکان به خصوص زیر 10 سال نسبت به خودتشخیصی، خوددرمانی و تجویزهای خودسر است. مثلا اگر سر خود تشخیص بدهید کودک 4 ساله شما چاق است و غذایش را به شکلی غیر اصولی کم کنید، آسیب‌های وارده می‌تواند بی‌اندازه جدی‌تر و خطرناک‌تر باشد.

برای این که تشخیص دقیق‌تر باشد، معمولا شاخص را با شاخص کودکان دیگر در همان سن و جنس مقایسه می‌کنند. به این ترتیب که تشخیص داده می‌شود کودک شما در چه صدکی قرار دارد، سپس چاقی یا لاغری او را به قضاوت می‌گذارند.

برای مثال دختران 12 تا 16 سال نسبت به پسران هم سن خود حدود 1 واحد BMI بالاتری دارند.

دختران به طور معمول زودتر از پسران به بلوغ می‌رسند.

به این ترتیب در تشخیص شاخص توده بدنی کودک دو عامل مهم جنسیت و سن هم وارد می‌شود. دو کودک 4 و 14 ساله با BMI مساوی قطعا وضعیت بدنی یکسان ندارند.

تاکید می‌کنیم که موضوع را برای کودکان جدی‌تر بگیرید و از خوددرمانی (اگر متخصص نیستید) برای آن‌ها خودداری کنید.

برای افراد بالغ در آمریکا برای این شاخص برای دو گروه زنان و مردان و نیز سنین مختلف، جدول متفاوتی وجود دارد. این جدول قابل اعتمادتر از داشتن یک جدول کلی برای تمام افراد خواهد بود.

ارتباط شاخص BMI با سلامتی

در مورد تاثیر داشتن یک شاخص متعادل بر سلامتی افراد، مطالعات فراوانی وجود دارد. نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که قرارگرفتن در گروهی که اضافه وزن دارند، یا چاق هستند، به شکلی معنادار شانس مرگ زودرس و ابتلا به برخی بیماری‌ها را افزایش می‌دهد:

بیماری‌های قلبی و عروقی

بیماری‌های مرتبط با کیسه صفرا

دیابت نوع دو

فشار خون

آرتروز

حمله قلبی

برخی از انواع سرطان مثل سرطان سینه

در گروهی که هرگز در زندگی خود سیگار نمی‌کشند، مرگ و میر زودرس در گروه چاق تا 50 درصد نسبت به افرادی با وزن متعادل افزایش پیدا می‌کند.

همچنین لاغری بیش از اندازه هم می‌تواند خطرناک باشد. لاغری شدید حتی ممکن است بیشتر از چاقی سلامتی فرد را به خطر بیندازد.